Doel van de Staat van Volksgezondheid en Zorg

Het doel van de Staat van Volksgezondheid en Zorg (Staat VenZ) is het presenteren van belangrijke kerncijfers voor het VWS-beleid in één (digitaal) product. Met de Staat VenZ beschikt het ministerie van VWS voor de ondersteuning van haar beleid over actuele, betrouwbare en eenduidige cijfers. De website van de Staat VenZ is daarnaast ook een portaal voor ontsluiting van meer informatie. De doelgroepen van de Staat VenZ zijn beleidsambtenaren van het ministerie van VWS en leden van de Tweede Kamer.

Een product van samenwerking

Een consortium van kennisinstituten die cijfers leveren op het terrein van volksgezondheid en zorg, werkt binnen de Staat VenZ samen om tot overeenstemming te komen over definities en bronnen voor de kerncijfers. Het consortium bestaat uit het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel), het Nederlands Jeugdinstituut (Nji), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), het Trimbos-instituut en Zorginstituut Nederland (ZIN).

Cijferoverzicht

Het digitaal cijferoverzicht presenteert kerncijfers voor beleid. De kerncijfers zijn vindbaar via een alfabetische lijst, via thema's (bijvoorbeeld jeugd, sport en bewegen; komt min of meer overeen met de VWS beleidsdirecties) en via levensfasen. Een kerncijfer bestaat uit:  het meest actuele cijfer (met waar relevant en mogelijk uitsplitsingen naar kenmerken zoals geslacht, leeftijd, aandoening of locatie), een historische trend, een regionale of internationale vergelijking (waar relevant en mogelijk), een beschrijving en een verantwoording van de bron. De cijfers worden niet geduid.

Waar komen de cijfers vandaan?

De Staat VenZ maakt gebruik van monitors, rapportages en websites die cijfers presenteren over Volksgezondheid en Zorg, sociaal domein en maatschappelijke ondersteuning en bevolkingsstatistieken. Het digitale cijferoverzicht verwijst door naar deze bronnen, waar meer informatie en duiding te vinden is.

Toegankelijkheid website

Een toegankelijke website is goed te gebruiken door alle doelgroepen. Daarom gelden er functioneel-technische en redactionele toegankelijkheidseisen voor websites van de overheid. De website van de Staat VenZ voldoet aan deze eisen. Komt u een pagina tegen die niet toegankelijk is, dan kunt u dit aan ons melden via info@staatvenz.nl.

Archief

Het digitale cijferoverzicht presenteert actuele cijfers en de site wordt daarom regelmatig geüpdatet. Ook houden wij een archief bij. Wilt u oude versies van de website inzien, neem dan contact op via info@staatvenz.nl.

De Staat van Volksgezondheid en Zorg (Staat VenZ) presenteert kerncijfers op het gebied van volksgezondheid en zorg voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)). Hierdoor beschikken beleidsambtenaren van het ministerie van VWS en leden van de Tweede Kamer over actuele, betrouwbare en eenduidige cijfers op een centrale plek ter ondersteuning van het beleid. Zo biedt het zicht op de voortgang van huidige beleidsthema’s en kunnen de cijfers helpen bij het maken van keuzes over nieuw beleid. Daarnaast geeft de Staat VenZ ook meer informatie over de gepresenteerde onderwerpen.

Consortium

De staat VenZ is een product van kennisinstituten die cijfers leveren op het gebied van volksgezondheid en zorg. De kennisinstituten werken binnen een consortium samen om tot overeenstemming te komen over definities en bronnen voor de kerncijfers. Het consortium bestaat uit het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Nederlands instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nivel), het Nederlands Jeugdinstituut (Nji), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), het Trimbos-instituut en Zorginstituut Nederland (ZIN).

Overzicht kerncijfers

Elk kerncijfer presenteert een actueel cijfer, met waar relevant en mogelijk uitsplitsingen naar achtergrondkenmerken (bijvoorbeeld leeftijd en geslacht), een trend, een regionale en een internationale vergelijking. Ook staat er een korte beschrijving over het kerncijfer en een verantwoording van de bron. De kerncijfers zijn vindbaar via een alfabetische lijst, via levensfasen en via thema's, die zoveel mogelijk overeenkomen met de VWS-beleidsdirecties.

De kerncijfers sluiten aan bij het perspectief en de beleidsprioriteiten van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Hoewel de Staat VenZ zich voornamelijk richt op cijfers die voor een langere tijd relevant zijn, is er regelmatig contact met directies van VWS om verzoeken op te halen met betrekking tot nieuwe of bestaande kerncijfers. Het consortium bepaalt de best beschikbare bron voor ieder kerncijfer en beperkt zich daarbij niet alleen tot bronnen waarvan de consortiumpartijen zelf bronhouder zijn. Als laatste besluiten zij over de uitwerking en presentatie van de kerncijfers. Ook doet het consortium zelf suggesties aan VWS voor nieuwe kerncijfers. Er is sprake van een doorlopend proces van toetsing/herijking van de selectie van kerncijfers en bijbehorende bronnen volgens de hieronder beschreven methodiek.

Afwegingskader kerncijfers Staat VenZ

Om te bepalen of een kerncijfer geschikt is om op de Staat VenZ te publiceren, worden onderstaande afwegingen gemaakt. Het cijfer wordt gepubliceerd wanneer:

Het cijfer...

  • relevant is voor huidig of toekomstig beleid van de VWS domeinen (volksgezondheid en zorg);
  • relevant is voor beleid op het gebied van volksgezondheid en zorg voor een langere periode;
  • direct is gerelateerd aan volksgezondheid of zorg, denk aan directe relatie met uitkomstmaten of toekomstige zorgvraag/-gebruik/-aanbod, leefstijl of kosten van zorg;
  • een kernindicator is voor de volksgezondheid en zorg;
  • goed te interpreteren is zonder uitgebreide duiding;
  • komt uit een structurele, betrouwbare bron (herhaalbaarheid1, meetbaarheid2).

1 het kerncijfer kan in de toekomst via dezelfde methodiek en liefst dezelfde bronnen opnieuw worden berekend, waardoor het bepalen van een trend mogelijk is.
2 het kerncijfer kan op een door het veld breed gedragen wijze berekend worden.

Het uitgangspunt is dat het kerncijfer openbaar beschikbaar is (herleidbaarheid). Op die manier is voor iedereen duidelijk waar de cijfers vandaan komen en welke cijfers zijn gebruikt.

Bij kerncijfers wordt een trend over de jaren heen getoond. Soms worden cijfers van eerdere jaren aangepast, omdat bijvoorbeeld verbeteringen in een berekeningsmethode zijn aangebracht. Om cijfers over de jaren heen met elkaar te kunnen blijven vergelijken, worden waar mogelijk eerdere cijfers met terugwerkende kracht aangepast. Aanpassingen worden vermeld in de verantwoordingstekst bij het kerncijfer.

De Staat VenZ streeft ernaar zo actueel mogelijke cijfers te presenteren. Hierover zijn binnen het consortium werkafspraken gemaakt. Uitgangspunt is dat wanneer de bron actualiseert, de cijfers op de Staat VenZ ook actualiseren. Alleen controle van een nieuw cijfer kan ertoe leiden dat hier nog enige tijd tussen zit. Door bovenstaand uitgangspunt is gekozen voor een onderhoudsarme presentatiewijze van een kerncijfer. Zo staan er alleen teksten ter verduidelijking van grafieken en figuren als dit nodig is. Voor verdieping wordt verwezen naar de gebruikte bron of naar andere websites.

De Staat VenZ maakt gebruik van monitors, rapportages en websites die cijfers presenteren over Volksgezondheid en Zorg, sociaal domein, maatschappelijke ondersteuningen en bevolkingsstatistieken. De cijfers worden gepresenteerd zoals deze in de bronnen zijn weergegeven en volgen uit dezelfde bron. Van dit laatste kan, onderbouwd, worden afgeweken. Bijvoorbeeld als op basis van de voorkeursbron geen regionale of internationale vergelijkingen mogelijk zijn. Bij elk kerncijfer wordt doorverwezen naar de bron voor meer informatie, duiding en methodologische verantwoording. Denk hierbij aan informatie over de manier van data verzamelen of respons op een enquête. Verder variëren de bronnen in mate waarin bewerkingen hebben plaatsgevonden. Om uniformiteit op de Staat VenZ te waarborgen, wordt extra informatie over significantie en standaardisatie van cijfers buiten beschouwing gelaten.

Voor het verkrijgen van inzicht in de effecten van het preventiebeleid en om nieuw beleid te ontwikkelen is het nuttig om te weten in welke groepen van de samenleving welke gezondheidsproblemen een rol spelen.  Op de Staat VenZ is een aantal grafieken opgenomen over gezondheidsverschillen naar opleidingstype. In deze grafieken worden diverse gezondheidsaspecten (ziekten, leefstijl, gezondheidsmaten) gepresenteerd naar opleidingstype. We hanteren hier, net als het CBS, een driedeling. 

Al enige tijd is er in de samenleving een discussie gaande over het gebruik van de termen hoogopgeleid en laagopgeleid. Dit onderscheid tussen hoog- en laagopgeleiden wordt als stigmatiserend ervaren en zou niet aansluiten bij het belang van vakmanschap voor de maatschappij. Daarnaast bestaat de tendens dat het volgen van een opleiding in het hoger onderwijs steeds meer gestimuleerd wordt. Parallel daaraan, of als gevolg daarvan, heeft het vmbo aan populariteit ingeboet (CBS, 2022). 

In navolging van CBS werden op de Staat VenZ de termen laagopgeleid, middelbaar opgeleid en hoogopgeleid vervangen door de feitelijke beschrijving van het opleidingstype. De Staat VenZ is per oktober 2024 overgestapt op de nieuwe terminologie. 

Als u de website vaak bezoekt vanaf uw telefoon of tablet, dan kunt u de website als icoon op uw startscherm zetten. Op deze manier kunt u de website snel openen.

  • Op een iPhone of iPad werkt dit als volgt: u opent www.staatvenz.nl in de internetbrowser (Safari) op de telefoon of tablet. Klik onderaan op het icoon met het pijltje, en kies voor 'zet op beginscherm'.
  • Op een Android telefoon of tablet werkt dit als volgt: u opent www.staatvenz.nl in de internetbrowser (Chrome) op de telefoon of tablet. Klik rechtsboven op de drie stipjes en kies voor 'toevoegen aan startscherm'.

Toegankelijkheid

Een toegankelijke website is goed te gebruiken door alle doelgroepen. Daarom gelden er functioneel-technische en redactionele toegankelijkheidseisen voor websites van de overheid. De website van de Staat VenZ voldoet aan deze eisen. Komt u een pagina tegen die niet toegankelijk is, dan kunt u dit aan ons melden via info@staatvenz.nl.

Archief

Het digitale cijferoverzicht presenteert actuele kerncijfers en de site wordt daarom regelmatig geactualiseerd. Ook wordt een archief bijgehouden. Wilt u oude kerncijfers inzien, neem dan contact op via info@staatvenz.nl.

Daarnaast hebben wij ook een aantal publicaties die in het verleden uitgebracht zijn in het kader van de Staat van Volksgezondheid en Zorg, deze vindt u hier.